Wat is het verschil tussen 1- en 3-fasen?

In een 3 fasen net zit op elke fase wisselspanning, en zijn de fasen allemaal 1/3 verschoven ten opzichte van elkaar

Een elektrisch net in huis kan bestaan uit 1 of 3 fasen. De fasen zijn verschillende stroomdraden, die allemaal wisselspanning leveren. Bij drie fasen loopt de sinusvormige spanning op elke fase net een beetje uit de pas met de andere twee. In het Nederlandse net zijn alle kabels die vanaf de hoogspanning, via de middenspanning en de laagspanning naar de huizen lopen, driefasig.

Weleens opgevallen? De meeste elektriciteitsleidingen door het land komen in drieën: voor elk van de drie fasen een eigen kabel

In sommige huizen komen alle drie de fasen ook in huis uit. Zeker bij nieuwbouw is dit heel gewoon. Drie-fasen stroom wordt ook wel eens krachtstroom genoemd, omdat het gezamenlijke vermogen van de drie fasen hoger en daardoor krachtiger is. Sommige zwaardere toestellen zoals bijvoorbeeld kookplaten werken vaak op krachtstroom.

In andere huizen komt maar één van de drie fasen het huis binnen. Als dit het geval is, dan is de hoofdzekering meestal iets zwaarder: in plaats van bijvoorbeeld 3 x 25 Ampère zoals bij een 3-fasen aansluiting, heeft  een 1-fase aansluiting vaak bijvoorbeeld 1 x 40 Ampère als hoofdzekering. Daarmee kan die ene fase toch voldoende vermogen leveren voor alle verbruikstoestellen in huis.

Links zoals het vroeger ging: in een straat wordt elke woning slechts aan 1 van de 3 beschikbare fasen aangesloten. Rechts zoals het nu gaat: elk huis krijgt een 3-fasen aansluiting

De grootte van de hoofdaansluiting bepaalt de kosten van het vastrecht: Hoe zwaarder de aansluiting, des te meer betaalt u per jaar aan vastrecht aan uw netbeheerder. Meestal is er weinig verschil in vastrecht tussen een 1 x 40 Ampère en een 3 x 25 Ampère aansluiting. Uw netbeheerder kan u alle informatie over de tarieven geven.

Overstappen van één fase naar drie fasen 

Soms is het de overweging waard om over te stappen van een 1-fase naar een 3-fasen aansluiting. Dit kan interessant zijn wanneer u meer stroom denkt te gaan verbruiken, bijvoorbeeld als u elektrisch gaat rijden en een laadpaal wil plaatsen. De netbeheerder rekent vaak eenmalige kosten om van 1- naar 3-fasen over te stappen: ook deze tariven vindt u op de site van uw netbeheerder.

Omvormers bestaan ook in 1- en 3-fasige modellen. Wat belangrijk is om te weten, is dat driefasige omvormers alléén kunnen worden geïnstalleerd in woningen waar het net ook driefasig is. Eénfasige omvormers kunnen echter worden geïnstalleerd zowel in woningen met één, als in woningen met drie fasen. Zie ook dit artikel voor meer informatie.