Alles over de werking van zonnepanelen

Hoe doen zonnepanelen wat ze moeten doen en hoe functioneren ze in verschillende omstandigheden?

Alles over de werking van zonnepanelen

Een zonnepaneel produceert elektrisch vermogen uit zonlicht. Dit kan op meerdere manieren gebeuren, afhankelijk van het type zonnepaneel. Het overgrote deel van de zonnepanelen die in Nederland worden geïnstalleerd, zijn kristallijne zonnepanelen. Er bestaan ook dunne-filmpanelen, maar we richten ons hier op de werking van kristallijne zonnepanelen.
24 augustus 2017 15:30
Laatst bewerkt op 30 april 2025 16:54
Leestijd 9 min
Deel dit artikel:
Een zonnepaneel produceert elektrisch vermogen uit zonlicht. Dit kan op meerdere manieren gebeuren, afhankelijk van het type zonnepaneel. Het overgrote deel van de zonnepanelen die in Nederland worden geïnstalleerd, zijn kristallijne zonnepanelen. Er bestaan ook dunne-filmpanelen, maar we richten ons hier op de werking van kristallijne zonnepanelen.

Hoe werkt een zonnepaneel?

Werking van een zonnecel

Kristallijne zonnepanelen bestaan uit meerdere zonnecellen die in serie op een zonnepaneel zijn aangebracht. De zonnecellen bestaan uit dunne lagen siliciumkristallen die ‘gedoteerd’ zijn, wat betekent dat er opzettelijk verontreinigingen in het silicium zijn aangebracht. Wanneer lichtdeeltjes (fotonen) op de laag vallen, schieten ze door hun energie elektronen uit hun baan. Hierdoor gaan de elektronen door het materiaal stromen en wordt er stroom opgewekt.

werking van een zonnepaneel

Elektroden en stroomopwekking

De stroom loopt van zonnecel naar zonnecel via elektroden die de zonnecellen met elkaar verbinden. Alle zonnecellen staan in serie en creëren samen de spanning voor het gehele paneel. Wanneer de plus- en min-kant van het paneel aan elkaar worden verbonden, ontstaat een elektrisch circuit. Dit levert gelijkstroom (DC, ‘Direct Current’), die altijd dezelfde kant op loopt van plus naar min.

De rol van de omvormer

De door zonnepanelen opgewekte stroom moet worden omgezet van gelijkstroom (DC) naar wisselstroom (AC, ‘Alternating Current’), zodat deze geschikt is voor gebruik in huis. Dit gebeurt met behulp van een omvormer, die de spanning aanpast naar het Nederlandse elektriciteitsnet van 230 Volt.

Werking bij bewolking

Zonnepanelen reageren direct op zonlicht. Hoe meer zonlicht op de zonnepanelen valt, des te meer stroom ze produceren. Ook bij bewolking leveren ze nog steeds energie, zij het minder dan op zonnige dagen.

werking zonnepanelen bij bewolking
werking zonnepanelen bij schaduw

Werking bij schaduw

Wanneer een zonnepaneel in de schaduw ligt, ontvangt het minder licht en wekt het minder stroom op. Aangezien zonnepanelen vaak in serie geschakeld staan, kan een enkel paneel in de schaduw de opbrengst van de hele string beïnvloeden. Om dit te voorkomen, bevatten zonnepanelen by-pass diodes, die de stroom omleiden langs de schaduwrijke delen.

Controle en onderhoud

Hoe weet u of zonnepanelen werken?

Aan zonnepanelen zelf is weinig te zien: ze hebben geen lampjes of geluiden die aangeven of ze functioneren. De eenvoudigste manier om dit te controleren, is via de omvormer. Veel omvormers hebben een display of lichtje dat de werking en opbrengst aangeeft.

Daarnaast kunt u op uw elektriciteitsmeter kijken. Bij slimme meters staat aangegeven hoeveel elektriciteit er aan het net wordt teruggeleverd. Let op: niet alle opgewekte stroom wordt teruggeleverd, omdat een deel direct in huis wordt verbruikt.

Hoe weet u of zonnepanelen goed werken?

Om te controleren of zonnepanelen optimaal functioneren, kunt u de werkelijke opbrengst vergelijken met de verwachte opbrengst. Bij de aanschaf van een systeem wordt vaak een opbrengstberekening meegeleverd. Heeft u deze niet, dan kunt u zelf een schatting maken op basis van het piekvermogen van uw panelen.

Een goed op het zuiden gericht systeem met een hellingshoek van 30 graden levert in Nederland ongeveer 850 kWh per kWp per jaar op. Afwijkingen hiervan, zoals een andere oriëntatie of hellingshoek, verminderen de opbrengst.

Wat te doen als zonnepanelen niet goed werken?

Als zonnepanelen niet goed werken, neem dan contact op met de installateur. Zij kunnen controleren of er een probleem is en indien nodig onderdelen vervangen. Zonnepanelen en omvormers hebben vaak lange garantieperiodes.

Als de installateur niet meer beschikbaar is, kan een andere installateur een controle uitvoeren. Een APK voor zonnepanelen kan helpen om eventuele defecten op te sporen en op te lossen.

Hessel van den Berg
Hessel is technisch manager bij Zonnefabriek. Hij doet regelmatig verslag over actuele ontwikkelingen in de wereld van duurzame energie. Hessel heeft er een talent voor om complexe informatie te vertalen naar glasheldere blogs.

Zoek uw vraag

Vul een steekwoord in om veelgestelde vragen te doorzoeken

Begrippenlijst

Klik hier voor een overzicht van alle gebruikte termen, met van elke term een korte uitleg.

Begrippenlijst