Zonnepanelen met batterij-opslag in de praktijk

Op het huis van Jorrit in Amsterdam staat al jaren een installatie van 10 zonnepanelen en een SMA Sunny Boy 2100TL omvormer. Sinds een paar maanden had hij daar al een Sunny Home Manager aan toegevoegd om te kijken hoe hij zijn eigenverbruik kon verhogen. En als kers op de taart staat er sinds begin september een batterijsysteem bij, met een SMA Sunny Boy Storage batterij-omvormer plus een 5,12 kWh batterij van het Chinese BYD.

Te veel of te weinig capaciteit?

Als de zonnepanelen méér stroom produceren dan er op dat moment in huis wordt gebruikt, dan gaat die stroom niet naar het net, zoals bij de meeste installaties wel gebeurt, maar naar de batterij. De Lithium-ion batterij heeft een totale opslag van 5,12 kWh en dat is op sommige dagen meer dan genoeg, en op andere dagen weer veel te weinig om alle stroom te bewaren

Links de opbrengst van de zonnepanelen en het verbruik in huis op 19 september 2020; rechts de laadtoestand van de batterij op die dag. De batterij begon op te laden met zonnestroom toen de zon begon te schijnen en was tegen 14:00 uur vol 

Op zich maakt dat niet uit, want het is niet de bedoeling om alle zelf-opgewekte stroom te bewaren, en alleen maar de eigen stroom te gebruiken en niets meer uit het net te halen: daarvoor zou je hele grote (en dure!) batterijen nodig hebben die je alleen op de zonnigste dagen volledig benut, en dat is zonde. Waar het om gaat is dat je voldoende batterijcapaciteit hebt om een redelijke hoeveelheid zonnestroom in op te slaan, zonder dat de kosten te gek worden. Met zo’n 5 kWh lijkt die balans wel redelijk te zijn.

Wat levert het op?

Dankzij de batterij is het percentage van de stroom van het dak dat ze nu thuis gebruiken in plaats van het terug te leveren aan het net, in de maand september gestegen van 33% naar 69%. Deze verdere verhoging van dit ‘eigenverbruik’ heeft op dit moment nog geen economische waarde, maar na de afbouw van de salderingsregeling zal dat anders zijn: dan is elke zelf-geproduceerde kWh die u meteen thuis opmaakt een stuk meer waard dan de kWh die u terug in het net stopt. De afbouw begint pas in 2023; waarom heeft Jorrit dan nu al een batterij geïnstalleerd?

Links de SMA Sunny Boy Storage batterij-omvormer; rechts de 5,12 kWh Lithium-ion batterij van BYD

“Omdat we straks wel willen weten wat we onze klanten moeten adviseren”, zegt hij onomwonden, “en het is tof om de stroom van je eigen dak ook ècht zelf te gebruiken. Maar voor de rest heb ik natuurlijk niet veel aan nee.” En hoe zit het dan met stroomstoringen? Kan hij de batterijen gebruiken om zijn huis van stroom te voorzien als het openbare net uitvalt? “Nog niet! Maar ik ga binnenkort een noodstroomvoorziening aanleggen die zijn energie haalt uit de batterij!” Deze voorziening bestaat uit een simpel stopcontact die met een schakelaar wordt aan- of uitgezet. Als het net zou wegvallen, wordt het stopcontact onder spanning gezet met een druk op de schakelaar. Het stopcontact kan stroom levert voor zolang er genoeg energie in de batterijen is opgeslagen. Deze functie noemen ze bij SMA de ‘Secure Power Supply’.

 Het huis voorzien van stroom bij netuitval

Er bestaat echter ook een mogelijkheid om niet alleen één stopcontact, maar het hele huis van stroom te voorzien, waarbij niet alleen de batterij maar ook de zonnepanelen meehelpen (mits de zon schijnt natuurlijk). Deze optie heet ‘full back-up’, maar om die te realiseren is nog heel wat extra installatiewerk nodig, en moet er een volledige ‘Automatic Transfer Switch’, of ATS, worden aangeschaft. Met die paar kortdurende stroomstoringen die we in Amsterdam hebben, is dat misschien nog wat veel van het goede.

Voorlopig is Jorrit nog vooral geïnteresseerd hoe hij zijn eigenverbruik kan verhogen en slim met energie kan omgaan. En hij is niet de enige: inmiddels is in Europa bij zo’n 7 procent van alle zonnestroom installaties een batterijsysteem geplaatst, volgens cijfers van branche organisatie Solar Power Europe. Nederland loopt hierbij nu nog ver achter, maar over een aantal jaar verwachten we een sterke groei: mocht u ook tegen die tijd een batterijsysteem willen toevoegen aan uw zonnepanelen installatie, dan hopen we dat u de weg naar Zonnefabriek weer weet te vinden!