Wat is een ‘Smart Grid Ready’ warmtepomp?

We schreven al vaker over warmtepompen en met reden: de hoeveelheid warmtepompen in Nederland neemt hand over hand toe, vooral naarmate meer en meer huizen worden opgeleverd zonder gasaansluiting. Om woningen zonder gas toch van warm water te voorzien wordt er ofwel, waar mogelijk, gebruik gemaakt van stadsverwarming, ofwel van de warmtepomp.

Grote stroomvreters

Warmtepompen gebruiken elektriciteit om water te verwarmen, net als elektrische boilers. Alleen: warmtepompen zijn een stuk efficiënter dan elektrische boilers, omdat ze slim gebruik maken van de omgevingstemperatuur. Daardoor kan een warmtepomp wel 3 tot 5 keer méér warmte maken met een bepaalde hoeveelheid stroom dan een elektrische boiler. Ze zijn dus heel efficiënt, maar blijven desondanks toch grote stroomvreters: we hebben in onze huizen nou eenmaal veel warm water nodig.

De stroom die een warmtepomp nodig heeft, komt van het net of van de zonnepanelen op het dak. Met het afbouwen van de salderingsregeling wordt het steeds interessanter om voorrang te geven aan de zonnepanelen boven het openbare net. En er blijken twee manieren te zijn om dat te doen.

Twee manieren om warmtepompen slim te gebruiken

De eerste manier, we schreven er al vaker over, is om de warmtepomp direct te laten aansturen door de slimme energiemanager in huis, zoals de Sunny Home Manager. In dat geval is er een directe koppeling tussen de intelligentie van de warmtepomp en die van de Sunny Home Manager, waardoor de warmtepomp heel precies kan worden aangestuurd om het beste uit de zonnestroom te halen. Dit werkt nu nog alleen met een handvol merken warmtepomp, zoals Stiebel Eltron en Vaillant.

De tweede manier, die veel wijder verbreid maar ook veel eenvoudiger is dan de eerste, werkt wanneer de warmtepomp een zogenaamde ‘Smart Grid Ready’ (of: ‘SG-ready’) functie heeft. Een warmtepomp met deze functie heeft een soort knop die aan of uit gezet kan worden, en die het toestel aanspoort om meer stroom (aan) of juist minder (uit) te verbruiken, als dat op dat moment mogelijk is.

Schema van een PV systeem met een Smart Grid-ready warmtepomp

Hoe werkt Smart Grid Ready in de praktijk?

Een voorbeeld: De warmtepomp heeft een buffervat waarin het verwarmde water wordt opgeslagen. De temperatuur in dit buffervat is normaal gesproken 45 graden, dat wil zeggen dat de warmtepomp in werking springt zodra het water in het buffervat kouder is dan 45 graden, en wanneer die temperatuur bereikt is, slaat hij weer af. Maar als de SG-ready functie is geactiveerd, kan de warmtepomp de temperatuur in het buffervat verder laten oplopen, tot bijvoorbeeld 60 graden. Die extra 15 graden is een manier om ‘overtollige’ stroom op te slaan. 

De SG-ready functie wordt alleen geactiveerd als er reden toe is. Die reden kan zijn: een gunstige stroomprijs op een bepaald moment (bijvoorbeeld een nachttarief), of een grote hoeveelheid stroom van de zonnepanelen, die niet op dat moment voor andere toestellen in de woning nodig is. Hiervoor is ook weer een energiemanager nodig die registreert wanneer het moment is aangebroken om de SG-ready functie aan te zetten.

De Sunny Home Manager kan de aansturing van de SG-ready warmtepomp regelen: hiervoor wordt gebruik gemaakt van de ‘slimme’ stopcontacten van Edimax (de zogenaamde ‘smart plugs’). Aan het stopcontact wordt een relais verbonden; zodra de Sunny Home Manager het stopcontact ‘aan’ zet, springt het relais op, wat vervolgens de SG-ready functie activeert. En wanneer de Sunny Home Manager besluit dat het afgelopen moet zijn, zet hij het stopcontact weer uit zodat de SG-ready functie ook weer uit gaat (maar de warmtepomp zelf blijft natuurlijk wel aan).

Dit systeem werkt op zich prima maar er is één nadeel: De Sunny Home Manager kan de SG-ready functie wel aanzetten, maar weet niet precies hoeveel extra stroom er door de warmtepomp wordt verbruikt. Hij ziet wel dat er meer zonnestroom in huis wordt opgemaakt maar niet welk gedeelte daarvan specifiek voor die extra warmtebuffer wordt ingezet. Daarom is het voor de Sunny Home Manager niet mogelijk om de warmtepomp met SG-ready met dezelfde precisie aan te sturen als een warmtepomp waarmee direct kan worden gecommuniceerd.

Warmtepomp met Smart-Grid ready sturing via een relais en een smart plug

Conclusie

Concluderend kunnen we zeggen dat van de twee manieren om warmtepompen aan te sturen met een Sunny Home Manager, de eerste (directe aansturing, die tot nu toe alleen bij een handvol merken werkt) het meest te verkiezen is, maar dat de tweede ook een goed optie is voor wie het eigenverbruik van zonnestroom wil verhogen en een warmtepomp heeft die ‘SG-ready’ is. Meer weten? Stuur dan een mailtje naar service@zonnefabriek.nl en we leggen u het graag uit.