Netcongestie? Geen probleem voor zonnepanelen!

We mogen onszelf in Nederland gelukkig prijzen met één van de meest betrouwbare elektriciteitsnetten ter wereld. Duizelingwekkende hoeveelheden kabels liggen overal in ons dichtbevolkte landje netjes opgeborgen in de grond en zorgen bijna altijd voor een vlekkeloos transport van stroom. Om dat mooie net in stand te houden zijn de netbeheerders constant bezig met onderhoud en uitbreiding, met het graven van geulen en het plaatsen van elektriciteitsmasten en transformatorstations. Maar de laatste tijd hebben ze steeds meer moeite om het allemaal bij te benen, met opstoppingen op het net tot gevolg.

In de netcongestiekaart van Netbeheer Nederland is te zien waar de problemen zijn voor afname (links) en teruglevering (rechts). Rood = net is vol

Alles elektrisch

De oorzaken van die problemen zijn welbekend: aan de ene kant verbruiken we met ons allen steeds meer stroom, en aan de andere kant duwen zonnepanelen en windturbines steeds meer stroom her en der het net in. Dat we steeds meer stroom verbruiken komt doordat elektriciteit nu eenmaal een heel mooi middel is om onze huizen te verwarmen, onze auto’s van brandstof te voorzien en onze maaltijden mee te bereiden. Dankzij die stroom hebben we voor deze zaken steeds minder gas en olie nodig, waardoor we aardbevingen in Groningen kunnen voorkomen, geen Russisch gas hoeven te importeren, en tegelijk helpen om klimaatverandering tegen te gaan. Hoe meer elektrisch, des te beter. Daarmee kunnen we uiteindelijk het gasnetwerk voor een groot deel opdoeken en zo flink besparen op het onderhoud daarvan.

Maar voordat het zo ver is, is er bij de netbeheerders dus heel wat werk aan de winkel om de opname- en afgifte-capaciteit van ons net te vergroten. Hoewel er veel geld en energie in wordt gestoken, betekent het helaas dat in sommige gevallen een lokaal net niet op tijd klaar is om extra vraag of aanbod te kunnen accepteren. Op zulke momenten zijn de netbeheerders genoodzaakt om tegen klanten te zeggen dat ze geen vergroting van hun aansluiting kunnen krijgen, of dat ze niet mogen terugleveren aan het net. Dit laatste gebeurt overigens niet zozeer bij kleinverbruikers (woningen of kleine bedrijfjes), maar wel bij grotere aansluitingen van bedrijven of appartementsgebouwen. 

Zonproductie precies aangepast aan verbruik

Gelukkig zijn er oplossingen voor zulke situaties! Daar waar er niet mag worden teruggeleverd bijvoorbeeld, daar kunnen omvormers zodanig worden ingesteld dat er nooit méér zonnestroom op het dak mag worden geproduceerd dan er gelijktijdig in het gebouw wordt verbruikt. Het enige wat hiervoor nodig is, is een meetapparaat op het netaansluitpunt dat de omvormer(s) aanstuurt. Zodra er stroom vanuit het gebouw richting het net dreigt te lopen, worden omvormers razendsnel teruggeregeld. Met die snelle regeling kan het systeem de productie van zonnestroom perfect aanpassen aan het verbruik.

Grafieken van opbrengst en afname van stroom. Links een systeem zonder beperking: het gele gedeelte (onder de streep) is het overschot dat aan het net wordt teruggeleverd, groen is de stroom die in het gebouw wordt verbruikt. Rechts een systeem met terugleverbeperking: er is geen overschot, want de opwekking volgt precies het verbruik. Rood is de afname van het net.

Zonnefabriek heeft een aantal van dergelijke installaties gerealiseerd. Ze werken perfect en vergen nauwelijks extra kosten. Er wordt natuurlijk wel wat potentiële zonnestroom ‘weggegooid’, maar zolang de grootte van het systeem niet te ver afwijkt van wat er in het gebouw aan stroom wordt gevraagd, zijn dit soort systemen nog steeds een erg goed renderende investering. Zo kan er ook op plekken waar teruglevering niet mag, toch nog groene stroom worden opgewekt.

Batterijen creëren extra ruimte

We kunnen ook nog een stapje verder gaan door batterijen te installeren. Als we dat doen, dan wordt het overschot aan stroom niet weggegooid, maar opgeslagen voor later gebruik. Dat maakt zo’n systeem weliswaar een stuk duurder, maar het laat ook toe om meer zonnepanelen te leggen.

Batterijen kunnen niet alleen de problemen met teruglevering, maar ook die met de afname van stroom oplossen. Als een bedrijf meer stroom wil gebruiken, maar geen grotere hoofdaansluiting kan krijgen van de netbeheerder, dan kunnen batterijen voor extra ruimte zorgen. Strikt genomen zijn hier niet eens zonnepanelen voor nodig. De batterijen worden gevuld ofwel met zonnestroom, ofwel met netstroom op momenten dat er verder weinig verbruik is, bijvoorbeeld ’s nachts. Wanneer vervolgens overdag stroomvretende apparatuur wordt aangezet, dan springen de batterijen bij. Stel dat er vanwege de beperking van de hoofdaansluiting uit het net maximaal 200 kiloWatt aan stroom kan worden gehaald, terwijl er tijdelijk 250 kW nodig is, dan kan een systeem met batterijen die extra 50 kW leveren. Zo hebben bedrijven toch de mogelijkheid om uit te breiden, ook al krijgen ze (voorlopig) geen grotere aansluiting van de netbeheerder.

De batterijen voor grotere systemen bestaan uit metalen kasten met modules die worden geplaatst in een aparte ruimte, of in een container buiten het gebouw (bron: SMA)

Zonnefabriek kan helpen uitrekenen wat voor producten een bedrijf of appartementsgebouw nodig heeft om een dergelijk systeem te realiseren. Batterijen zijn, zoals gezegd, niet goedkoop, dus het is zaak om zo precies mogelijk te bekijken wat de minimale batterijcapaciteit is waarmee alles nog goed werkt. Met onze systemen zijn verdere uitbreidingen in de toekomst altijd nog mogelijk. Bedrijven kunnen voor batterijsystemen ook financiële hulp krijgen in de vorm van de EIA (Energie-InvesteringsAftrek). Op de website van de RVO vindt u hier meer informatie over.

Slimme omvormers en batterij-systemen kunnen op deze manier bijdragen om de problemen van ons elektriciteitsnetwerk eenvoudig en kosten-effectief op te lossen. Zonnefabriek denkt graag met u mee over toepassingen voor uw specifieke situatie: als u denkt dat we kunnen helpen dan horen we graag van u!