Negatieve stroomprijzen op de spotmarkt

Steeds meer mensen stappen over van een traditioneel energiecontract met vaste tarieven, naar een zogenaamd ‘dynamisch’ energiecontract. Volgens de ‘Energiemonitor’ van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft inmiddels zo’n 2,6% van de huishoudens in Nederland een dergelijk contract. Er zijn verschillende bedrijven die zulke contracten aanbieden, zoals ANWB Energie, Frank Energie, EasyEnergy, en MijnDomein Energie. Bij een dynamisch contract verandert het stroomtarief van uur tot uur; de basis hiervoor is de prijs op de Epex spot markt, waar stroom verhandeld wordt. De inkoopsprijs op de markt wordt dan doorberekend aan de klant als de ‘kale stroomprijs’. Vervolgens komen hier de belastingen bovenop. Momenteel bedragen die zo’n 15 cent per kWh, dus als de kale stroomprijs op een bepaald uur van de dag 10 cent zou zijn, dan betaalt u voor elke kWh die u in dat uur afneemt, 25 cent. Dankzij de salderingsregeling krijgt u voor elke teruggeleverde kWh op dat uur hetzelfde bedrag terug van de energieleverancier, dus ook weer die 25 cent.

Nog maar zelden de moeite waard

Wat nu steeds vaker gebeurt, is dat de stroomprijs op de spotmarkt op sommige uren onder nul duikt. Dit gebeurt met name wanneer er een groot aanbod aan (hernieuwbare) stroom is, en tegelijk weinig vraag naar stroom vanuit de markt. Zoiets kan voorkomen wanneer het lekker hard waait, of héél zonnig is, terwijl de vraag naar stroom laag is omdat het weekend is, of heel vroeg in de ochtend, wanneer fabrieken en kantoren gesloten zijn.

Wij krijgen bij Zonnefabriek nu regelmatig de vraag van klanten met zo’n dynamisch energiecontract of het verstandig is om de zonnepanelen ‘uit’ te zetten als de stroomprijs negatief is. Tenslotte zou je op dat moment moeten betalen om je zonnestroom kwijt te kunnen, of toch niet?

In principe klopt het bovenstaande, echter: houd wel rekening met die belastingen van zo’n 15 cent! Pas als de inkoopsprijs lager wordt dan min vijftien cent moet u betalen voor het terugleveren. Dit komt maar heel zelden voor: we hebben het in de maand mei bijvoorbeeld alleen gezien op: zaterdag 27 mei van 6-7 uur (-24 cent), zondag 28 mei van 4-7 uur (tot wel -48 cent!) en Pinkstermaandag 29 mei van 4-6 uur (tot -23 cent). Op deze tijden lagen uw zonnepanelen nog waarschijnlijk heerlijk te niksen, want zo vroeg in de ochtend is er nog niet of nauwelijks zon: geen reden om de omvormer uit te zetten dus.

Stroomprijzen van een dynamisch contract bij leverancier MijnDomein Energie op 28 mei 2023: flink negatief in de voege ochtend (bron: MijnDomein Energie)

Uitzetten aan de AC-kant

Overigens is het voor de zonnepanelen en de omvormer niet schadelijk om deze uit te zetten. Wel is het het beste om de omvormer aan de AC (wisselstroom) kant uit te schakelen: dit doet u door de groep ‘zonnestroom’ in de meterkast naar beneden te schakelen, of, als er een schakelaar is gemonteerd bij de omvormer, door deze uit de schakelen. Er zit weliswaar op de omvormer meestal ook een DC-schakelaar (vaak een grote zwarte knop aan de linkerkant), die u ook kunt gebruiken om de omvormer uit te zetten; echter wanneer die knop héél vaak wordt gebruikt om een systeem uit te zetten terwijl er vermogen doorheen stroomt, dan zal die knop iets sneller slijten dan de bedoeling is. Daarom raden we ook aan om bijvoorbeeld voor het ‘resetten’ van een omvormer bij communicatieproblemen altijd éérst de AC uit te zetten en daarna pas de DC: zo zetten we namelijk de DC pas uit als het systeem niet meer vermogen aan het produceren is, en daarmee verlengen we de levensduur van deze DC-schakelaar.

Omvormer met een AC schakelaar rechts onder het toestel gemonteerd. Het is beter om de AC uit te zetten in plaats van de DC knop (links) op '0' te draaien

Uitzetten van een omvormer betekent natuurlijk dat er op dat moment helemaal geen stroom meer wordt geproduceerd door de zonnepanelen. Ook uw eventuele eigenverbruik wordt dan niet meer door de zonnepanelen gedekt; in plaats daarvan gebruikt u stroom uit het net, wat met die negatieve netto stroomprijs ook nog eens geld oplevert.

Stroomprijzen die echt voldoende negatief zijn om er geld aan te verdienen (dus onder de -15 cent per kWh) komen echter nog zodanig weinig voor tijdens daglicht, dat het wat veel moeite lijkt om hier actief mee bezig te gaan. Misschien dat het interessanter wordt om in de nabije toekomst een thuisbatterij te plaatsen bij uw zonnepanelen, die (automatisch) te laten vullen met gratis netstroom en er nog geld op toe te krijgen ook! Op dit moment is dat nog een dure optie die niet goed rond te rekenen is, maar dat zou in de nabije toekomst nog wel eens kunnen veranderen. En u weet het: als het zo ver is, dan zullen we u zo snel mogelijk informeren!