Zitten er giftige stoffen in zonnepanelen?

Het zou wat zijn: Je denkt dat je milieuvriendelijk bezig bent met je zonnepanelen, blijkt ineens dat je eigenlijk de boel zwaar aan het vervuilen bent met giftige stoffen! Er duiken wel eens her en der verhalen op dat er voor zonnepanelen allerlei gevaarlijke en kankerverwekkende stoffen worden gebruikt die uiteindelijk in het milieu terecht komen. Maar kloppen die beweringen wel? Hoe zit het met de zonnepanelen en omvormers die Zonnefabriek installeert, en wat is er geregeld op het gebied van recycling?

Cadmium

Cadmium (bron: Wikipedia)

Een bewering die de ronde doet, is dat er in zonnepanelen een hoop cadmium (Cd) zit. Cadmium is een zwaar metaal dat giftig kan zijn voor de nieren, botontkalking kan veroorzaken en potentieel kankerverwekkend is. Het materiaal wordt dan ook zwaar gereguleerd door de Europese Unie volgens de RoHS richtlijn (Restriction of Hazardous Substances, oftewel beperking van gevaarlijke stoffen). Blootstelling aan cadmium komt voornamelijk door roken: In tabak zitten sporen van cadmium. In zonnepanelen die door Zonnefabriek worden geïnstalleerd zit daarentegen geen cadmium. Wat dat betreft kunt u dus gerust zijn.

Hoe komt het dan dat er toch vaak over cadmium in zonnepanelen wordt gepraat? Er bestaan bepaalde typen zonnepanelen die wel degelijk gebruik maken van cadmium, alleen zijn dat heel andere typen dan die Zonnefabriek installeert. Zonnefabriek installeert kristallijne zonnepanelen, waarvan het hoofdbestanddeel silicium is (oftewel: zand). Er bestaan naast kristallijne panelen, echter ook dunne-film panelen, die gemaakt worden van allerlei verschillende materialen. Eén bepaald type dunne-film zonnepaneel wordt gemaakt van cadmium telluride (CdTe): Dàt is dus het paneel waar het om gaat als er wordt gesproken over cadmium in zonnepanelen.  

Zijn die CdTe zonnepanelen dan inderdaad schadelijk voor het milieu? Aangezien het hier niet panelen betreft die Zonnefabriek plaatst, laten we dat antwoord graag over aan de fabrikant en de installateurs die die panelen wel plaatsen: Hier vindt u een link naar hun website voor meer informatie.

Lood

Lood is een ander bekend zwaar metaal waarvan we al lang weten dat het schadelijk is voor mens en milieu. Het wordt nog steeds op grote schaal gebruikt, tegenwoordig ook vooral in lood accu’s. Van groot belang is dat afvalproducten waarin lood verwerkt zit, op de juiste wijze worden behandeld.

Wat zou het nut zijn van lood in zonnepanelen? Voor de kristallijne zonnecellen is het in elk geval niet nodig. Lood zou eventueel kunnen worden gebruikt in het soldeer, waarmee de elektrische verbindingen tussen de cellen aan elkaar worden gesoldeerd. In de EU moet in veel gevallen de soldeer die wordt gebruikt in de elektronica volgens de RoHS-richtlijn, vrij zijn van lood. Voor de zonnepanelen die Zonnefabriek installeert geldt in ieder geval dat ze loodvrij zijn.

Detail van een datasheet van SunPower zonnepanelen

Elektronisch afval

Geen cadmium en lood dus, in onze zonnepanelen. Maar zonnepanelen zijn natuurlijk, net zoals de optimizers en omvormers die erbij horen, nog steeds producten met een boel elektronica, die je niet zomaar bij het vuilnis moet zetten. Dat doe je tenslotte ook niet met je wasmachine, koelkast, televisie of mobiele telefoon, toch? Wat gebeurt er met de zonnepanelen en toebehoren aan het einde van hun levensduur?

Omvormers en optimizers zijn eigenlijk net als alle andere huishoudelijke elektronische apparaten: Als ze kapot gaan, kunnen ze gewoon bij het elektronisch afval, net zoals de koelkast of de CD-speler.  Sommige bedrijven gebruiken kapotte omvormers om er onderdelen uit te halen, die ze kunnen gebruiken bij de reparatie van andere toestellen. Omvormerfabrikant SMA heeft een eigen recycling programma: Omvormers die aan het einde van hun levensduur zijn gekomen worden door het bedrijf teruggenomen.

PV-Cycle

De fabrikanten van de zonnepanelen die Zonnefabriek installeert, doen mee aan het PV-Cycle programma. Dit is een programma dat met vooruitziende blik is opgezet door een aantal partners, zoals SunPower, om ervoor te zorgen dat ‘uitgewerkte’ zonnepanelen niet op een grote afvalberg belanden. De zonnepanelen worden teruggenomen en de bruikbare materialen worden herwonnen, om nieuwe panelen te kunnen maken. Op dit moment zijn de volumes van uitgewerkte zonnepanelen nog heel laag: zonnepanelen gaan zeker 25 jaar mee en de echte groei in zonne-energie kwam zelfs in de landen die voorop liepen, zoals Duitsland, pas een jaar of 15 geleden goed op gang. Een systeem om verantwoordelijk met het toekomstige afval om te gaan, is in ieder geval al op poten gezet. SunPower gaat, zoals gebruikelijk, weer een stapje verder: Het bedrijf beschikt als eerste zonnepanelenfabrikant ter wereld over een zogenaamde ‘Cradle to cradle’(oftewel: ‘van wieg tot wieg’) certificering; hiermee tonen ze aan dat over alle aspecten van het productieproces is nagedacht. Op de website van SunPower vindt u alle informatie over hun inspanningen om zo duurzaam mogelijk te zijn.

Ook voor Q-cells geldt dat de fabrikant er veel aandacht besteedt om het product zo milieuvriendelijk als mogelijk te produceren. Kijk op de website van Q-cells voor meer informatie.

Conclusie

Zonnestroominstallaties van Zonnefabriek leveren geen gevaar op voor het milieu: U kunt gerust zijn, en wij ook. Het zou voor ons natuurlijk ook enorm teleurstellend zijn als de producten die wij met een gerust hart aanbieden, vervuilend en kankerverwekkend bleken te zijn. Als u, te zijner tijd, afscheid moet nemen van uw zonnepanelen of omvormer, neem dan contact met ons op of kijk op de website van de producent voor meer informatie over hoe u op een verantwoordelijke manier met uw afval om kunt gaan.